Dün TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda, 39 maddeden oluşan ve 17 kanunda değişiklik yapan, “Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi”nin görüşmelerine devam edildi.
İlk 21 maddenin görüşmeleri tamamlandı. Teklif’in Komisyon’daki görüşmelerinin bugün bitmesi bekleniyor.
CHP Muğla Milletvekili ve Plan ve Bütçe Komisyonu üyesi Süleyman Girgin seyahat acentalarının, turizm sektörünün ve turizm emekçilerinin yaşadığı sıkıntıları ve talepleri içeren bir konuşma yaptı.
“2 yıldır pandemiden en fazla zarar gören kesimlerden biri turizm sektörüdür; acentalardan, turizm emekçilerine sektörün bütün bileşenleri zor durumdadır” diyen Girgin şunları söyledi:
ACENTALARIN TALEBİ İNDİRİMİN ARTIŞ MİKTARININ YARISI DEĞİL AİDATIN YARISI KADAR OLMASIDIR
“Acentaların talebi aidatlardaki indirimin, yeniden değerleme oranı olan yüzde 36’nın yarısı değil, yıllık ödedikleri 5088 TL aidatın yarısı kadar olması yönündedir. Turizmcilerin almış oldukları krediler birikmiştir ve sektör zor durumdadır.
Bu %50 indirimin mutlaka yapılmasını talep ediyorlar. Buna ek olarak acentalar, Turizm Geliştirme Ajansı’nın kendilerine hiç bir fayda sağlamadığını söylüyorlar.
En son örnek 23-26 mart arasında TGA Diyarbakır'da çok önem arz eden Mezopotamya fuarına bırakın standt açmayı temsilci bile göndermedi, diyorlar. TGA’ya verilen payın alınmamasını talep ediyorlar.”
SEYAHAT ACENTALARI YASASI NEDEN 3 YILDIR BEKLİYOR?
“Ayrıca, ülkemizde 14.000 seyahat acentası var. Bu seyahat acentaları, sektör için çok önemli olan Türsab'ın ve Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın hukukçuları tarafından ortak hazırlanan, Seyahat Acentaları Yasası’nın 3 yıldır neden hala Kültür ve Turizm Bakanlığı’nda bekletildiğini, soruyorlar.”
TURİZM SEKTÖRÜNÜN ALDIĞI KREDİLER ARTIYOR
“Turizm sektörünün almış olduğu krediler birikmiştir. 2021 yılında turizmde işlerin kötü gitmesi, alınan kredilerin artmasına neden oldu. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) 2021 Aralık verilerine göre turizm sektörünün kredileri bir önceki yıla göre yüzde 46 arttı. Bu arada 2021’de tahsili gecikmiş takibe alınan kredilerin oranı yüzde 4,37 oldu.
SEKTÖRE YÖNELİK BÜTÜNLÜKLÜ BİR YAKLAŞIM GELİŞTİRMELİDİR
“Ancak Turizm sektörünün sorunları bunlarla sınırlı değildir. Bir veri sunmak istiyorum. İngiltere Seyahat Acentaları Birliği’nin (ABTA ) 2022 de Turizm Tercihi sıralamasına göre, İngiliz tatilciler ancak 10. Sırada ülkemizi tercih ediyor. Kur bu seviyelerde iken, halen daha neden ülkemizin, bütün zenginliklerine rağmen neden tercih edilmediği üzerine düşünmemiz gerekiyor.
Bu tabloyu tersine çevirmeliyiz. Bunun için de, sektöre yönelik bütünlüklü bir yaklaşım geliştirmeli, turizme derman olacak bir destekleme paketi hazırlanmalıdır.”
SEKTÖRÜN SORUNLARI TURİZM EMEKÇİSİNİN SORUNLARINI MERKEZE ALARAK ÇÖZÜLÜR
“Sektörün sorunlarını turizm emekçisinin sorunlarını merkeze almadan çözmek mümkün değildir. Bu çerçevede; İş akdinin askıya alınması uygulaması, mevsimlik çalışma sebebiyle turizm sektöründe uygulanmak üzere, iş kanununda özel maddelerle turizm emekçileri lehine düzenlenmelidir. Askıya alındığı süre zarfında aynı işletmede yarı-zamanlı çalışmaya mecbur bırakılan işçiler, sigortasız çalışmaya veya sigortalı çalışmaları durumunda haklarından vazgeçmeye zorlanmaktadır. Askıya çıkarılan işçinin hak kaybını engellemek için sigortasının üçte ikisi devlet, üçte biri işveren tarafından eksiksiz bir şekilde karşılanmalıdır. İşçi askıda olduğu süre içerisinde ücretinin brüt tutarının yüzde 60’ı asgari ücretin yüzde 150’sini geçmeyecek şekilde işsizlik Sigorta Fonu’ndan karşılanmalıdır.
TURİZMDE İŞÇİNİN EĞİTİM ALACAĞI KURUMLAR ÖZELLEŞTİRİLDİ
Bunlara ek olarak, Pandemiden sonra, her sezon mevsimlik çalışmaya gelen turizm işçileri, bu sezon gelmedi. Sektör genelinde ciddi bir iş gücü krizi doğdu. Bu kriz de kalifiye işçinin ne kadar önemli olduğunu tekrar hatırlattı. Turizmde işçinin eğitim alacağı kurumların özelleştirilmesinin, uygulama otellerinin peşkeş çekilmesinin doğal bir sonucuydu bu. Uygulama otelleri tekrar, kamulaştırılmalıdır. Turizm eğitim merkezleri devlet tarafından açılmalıdır.
Turizm meslek liseleri, turizm ve gastronomi fakülteleri, dünyanın en iyi fakülteleri seviyesine getirilmesi için uğraşılmalıdır.
Turizm stajyerlerine yönelik, stajyerleri koruyan ve onları geliştirmeye yönelik düzenlemelerin eksikliği de önemli bir eksiklik. Staj sadece uygulama otellerinde, devlet gözetiminde, tam asgari ücret ile yapılmalıdır.
Turizm işçilerinin sendikalı olmasının önündeki başta fiili tüm engeller kaldırılmalıdır.
SEKTÖRÜN SAVAŞIN ETKİLERİNDEN KORUNMASI İÇİN ŞİMDİDEN ÖNLEMLER ALINMALIDIR
“Bir noktaya daha dikkatinizi çekmek istiyorum. Rusya-Ukrayna savaşı, pandeminin etkilerini tam atlatamayan sektöre bir darbe daha vuracaktır.
Eskisi gibi gelen turistler, Avrupa merkezli değil. Çin ve Uzak Doğu’dan turist gelmesi için çabalanıyor ancak Covid-19 pandemisi ile bu pazar yer ile yeksan oldu. Geçen sene Ukraynalı ve Rus turistler sektör için çok önemli bir gruptu. Dolayısıyla sektörün savaşın etkilerinden korunması için şimdiden önlemler alınmalıdır.
445 milyar TL’yi Kur Korumalı Mevduata gömen iktidar, yüzbinlerce işçinin ailesini geçindirdiği bir sektöre, bu rakamın çok altında tutacak bir destek paketi ile derman olmayı, kaynak yokluğu ile açıklayamaz.
Çağrımızdır: iktidar tercihini turizm emekçisini korumaktan yana kullanmalıdır.”