Değerli okurlar, duygusal yeme, duygusal durumların etkisiyle aşırı yemek tüketme eğilimidir. Duygusal yeme, kişinin tolere etmekte zorlandığı kaygı, üzüntü, hayal kırıklığı, öfke gibi “zorlayıcı” duygular hissettiğinde ani ve fazlaca yeme eğilimi olarak tanımlanır.
Bu eğilimle kişiler şeker ve yağ oranı yüksek gıdalar tüketerek hızlı bir haz kaynağına yönelirler ve bu sayede zorlayıcı duygulardan uzaklaşırlar. Böylece kişiler sıkıntı verici olay ve durumlardan yemeğe dönerek dikkatlerini dağıtırlar, kısa süreli bir rahatlama ile haz elde ederler. Bu yönüyle duygusal yeme kişiler için bir duygu yönetme stratejisi haline gelmektedir.
Belirtileri arasında ani iştah artışı, yemek yedikten sonra suçluluk hissi, sık sık atıştırma ihtiyacı ve duygusal sıkıntıların yiyecekle giderilmeye çalışılması yer alır.
Kişi, hepimizin zaman zaman yaşadığı üzüntü, öfke, hayal kırıklığı gibi hoşuna gitmeyen duygulardan yemek aracılığıyla kaçtıkça bu duygulara toleransı azalır. Kişi sorunlarla karşı karşıya kaldığında yemeye yöneldikçe etkili baş etme davranışları sergileyemediğinden temel problemi çözümsüz kalır, bu tekrarladıkça zamanla kişinin baş etme becerileri giderek zayıflar. Bunun doğal bir sonucu olarak da kendisini güçlükler karşısında güçsüz ve yetersiz bulmaya başlar. Sıkıntı karşısında aşırı yeme de bu tabloya eklendiğinde kişide kendine yönelik suçluluk duygusu ortaya çıkar, ki bu da duygusal yemesinin bir tetikleyicisi haline gelerek duygusal yemesini arttırır. Görüldüğü gibi; yoğun “olumsuz” duygular ortaya çıktığında yemeye yönelmek her ne kadar kişiyi ilk anda temel problemden uzaklaştırıp rahatlatsa da, aslında bir kısır döngü yaratarak önemli bir sorun haline gelir.
Duygusal yemeyi önlemek için şu adımları izleyebilirsiniz:
1. Duygusal tetikleyicileri tanıyın: Duygusal yeme nedenlerinizi belirleyin ve hangi duygusal durumlarda yemeğe yönelme eğilimi gösterdiğinizi fark edin.
2. Alternatif stratejiler geliştirin: Duygusal sıkıntılarla başa çıkmak için sağlıklı alternatifler bulun. Egzersiz yapmak, meditasyon, hobilerle uğraşmak veya destek almak gibi yöntemler deneyebilirsiniz.
3. Duygusal açlığı farkedin: Gerçekten aç mısınız yoksa duygusal açlık mı yaşıyorsunuz? İştahınızı kontrol etmek ve gerçek fiziksel açlık hissiyatını tanımak önemlidir.
4. Sağlıklı bir beslenme planı oluşturun: Dengeli ve düzenli bir beslenme programı oluşturun. Sağlıklı yiyeceklerle beslenmek, duygusal yeme eğilimini azaltabilir.
5. Destek alın: Profesyonel yardım almak veya bir destek grubuna katılmak, duygusal yemeyle başa çıkmak için faydalı olabilir.
Unutmayın, herkesin deneyimleri farklı olabilir. Eğer duygusal yeme sorunu yaşıyorsanız, bir uzmana danışmak en iyisidir.
Psk. Hülya Çolakoğlu